Uit een recent landelijk onderzoek* onder (inmiddels volwassen) kinderen blijkt dat er tijdens de scheiding van hun ouders veel te weinig naar hen is geluisterd. Zo zegt meer dan de helft (54%) dat er géén rekening is gehouden met hun wensen bij de omgangsregeling.

De rol van het kind bij een scheiding is veelvuldig in het nieuws geweest, met name na het verschijnen van het rapport ‘Scheiden… en de kinderen dan?’ van het Platform Scheiden zonder Schade onder leiding van André Rouvoet. In de aanloop naar De dag van de Scheiding 2018 op 14 september a.s. liet de vFAS (de Nederlandse vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators) een landelijk onderzoek uitvoeren onder de inmiddels volwassen kinderen van gescheiden ouders.

Er wordt helemaal niet of onvoldoende naar kinderen geluisterd

Uit het onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de nu volwassen kinderen ontevreden tot zeer ontevreden terugkijkt op de scheiding van hun ouders. Ook blijkt dat 50% van de kinderen tijdens de scheiding helemaal niet over deze voor hen ingrijpende gebeurtenis heeft kunnen praten..

Dianne Kroezen, voorzitter van de vFAS, vindt de uitkomsten zorgelijk, maar is niet verbaasd. ‘Het huidige rechtssysteem loopt nog steeds niet in de pas met de maatschappelijke behoefte. Sinds 2009 is het bij een scheiding verplicht een ouderschapsplan op te stellen, waar de kinderen ook daadwerkelijk bij moeten worden betrokken. In Nederland worden kinderen doorgaans pas vanaf twaalf jaar door de rechter uitgenodigd voor het zogenaamde kindgesprek. In de praktijk blijkt echter dat veel kinderen de rechter helemaal niet spreken, of alleen een brief schrijven. Vaak wordt ook niet gecontroleerd of kinderen daadwerkelijk zijn betrokken bij het ouderschapsplan.

Kinderen pleiten voor professionele begeleiding van ouders

Bijna de helft van de respondenten geeft aan ook op latere leeftijd nog last te hebben van de scheiding. Ze pleiten voor meer inspraak én professionele begeleiding van zowel ouders als kinderen tijdens de scheiding. vFAS-voorzitter Dianne Kroezen: ‘Dat zijn terechte aanbevelingen. Ouders zitten vaak in hun eigen emotionele proces. Het is maar de vraag of ze tijdens de scheiding voldoende aandacht kunnen hebben voor het kind. Daarom pleiten wij ervoor om kinderen te laten praten met een (eigen) vertrouwenspersoon. Vooral als het gaat om de te maken afspraken rondom de omgangsregeling. Zo’n vertrouwenspersoon kan bijvoorbeeld een kinderpsycholoog of een gespecialiseerde scheidingsmediator zijn.’

Dianne Kroezen, voorzitter van de vFAS, vindt de uitkomsten zorgelijk, maar is niet verbaasd. ‘Het huidige rechtssysteem loopt nog steeds niet in de pas met de maatschappelijke behoefte.

Kinderen hebben het recht hun mening te geven

De vFAS pleit al jaren voor meer aandacht voor het belang van het kind in een scheiding. Om die reden is het praten met kinderen tijdens en na een scheiding een belangrijk onderdeel van de voor vFAS-leden verplicht gestelde driejarige specialisatieopleiding.

Ook in het Internationaal Verdrag voor de rechten van het Kind (IVRK) is vastgelegd dat alle kinderen het recht hebben om hun mening te geven over beslissingen die hen aangaan. Of kinderen nu jong zijn of al wat ouder, ze móeten worden gehoord en hun belangen móeten worden meegewogen.

De praktijkervaringen van vFAS-advocaten/mediators zijn vaak anders. Zij zien ook dat scheidende ouders, tijdens de emotionele achtbaan van een scheiding, nog te vaak de belangen van hun kinderen uit het oog dreigen te verliezen. Dit kan worden voorkomen door te kiezen voor een goede en speciaal opgeleide advocaat en scheidingsmediator.

Over de vFAS

De vFAS (met bijna duizend leden de grootste Nederlandse vereniging voor familierecht advocaten/scheidingsmediators) wilde in kaart brengen hoe volwassenen terugkijken op de scheiding van hun ouders. Het landelijke onderzoek vond deze zomer plaats; meer dan 500 volwassenen namen deel. Daarbij is gewogen naar de Gouden Standaard op geslacht en leeftijd. Het representatieve onderzoek is gehouden door onderzoeksbureau Novio Research. vFAS biedt deskundige begeleiding bij het scheidingsproces. Het motto van de vereniging: ‘Uit elkaar met respect voor elkaar’. De bijna duizend leden zijn zowel gespecialiseerd familierecht advocaat als scheidingsmediator. Zij beschikken over actuele juridische kennis op het gebied van onder meer alimentatie, huwelijkse voorwaarden, pensioenverevening en ouderschapsplannen. Een aanvullende driejarige specialistische vFAS-opleiding en jaarlijkse bijscholing is voor alle leden verplicht.

Over de Dag van de Scheiding

Het onderzoek van vFAS is gehouden in het kader van de jaarlijkse ‘Dag van de Scheiding’, die op vrijdag 14 september plaatsvindt. Veel vFAS-advocaten bieden die dag een vrijblijvend open spreekuur aan. Daarnaast is het mogelijk om een gratis scheidingscheck uit te laten voeren. De check geeft helder inzicht in welke stappen nodig zijn voor een goede scheiding.

Belangrijkste conclusies onderzoek

  • 75% van de (nu volwassen) kinderen had tijdens de scheiding geen inspraak in de omgangsregeling.
  • 48% van de (nu volwassen) kinderen zegt dat hun ouders slecht met elkaar omgingen na de scheiding.
  • 50% geeft aan als kind met niemand te hebben gepraat over de scheiding.
  • 23% van de ouders heeft de kinderen samen verteld dat ze gingen scheiden.
  • 54% vindt dat er als kind geen rekening is gehouden met zijn of haar wensen over de omgangsregeling.
  • 9% van de ouders bleef ook na de scheiding ruziemaken over de omgangsregeling.
  • 33% van de (nu volwassen) kinderen zegt dat hun ouders redelijk tot goed met elkaar omgaan.
  • 65% van de (nu volwassen) kinderen van gescheiden ouders zegt dat hun vader goed luisterde.
  • 25% van de kinderen had inspraak in de omgangsregeling toen hun ouders gingen scheiden.

Bron: verder online.nl